Deria Sentuhan

Deria sentuhan (sense of touch) adalah deria yang sensitif terhadap rangsangan sentuhan (touch stimulus) yang dikenakan oleh objek yang tertentu.

Organ yang terlibat dalam pengesanan rangsangan sentuhan ini adalah kulit (skin).

Struktur dan fungsi kulit manusia

Struktur kulit manusia:

Kulit terbahagi kepada dua lapisan iaitu, dermis (lapisan dalaman) dan epidermis (lapisan luar).

Dermis:

• Terdiri daripada lapisan tebal tisu penghubung (connective tissue).
  
• Kaya dengan kapilari darah (blood capillaries) untuk mengangkut (to transport) nutrien, oksigen ke dermis dan membawa keluar karbon dioksida.
  
• Struktur lain yang dijumpai dalam dermis adalah otot gentian (muscle fibres), kelenjar peluh (sweat glands) dan tisu adipos (lemak).
  
• Dermis juga mengandungi 'hujung saraf' (nerve endings) untuk mengesan kesakitan, sejuk, panas, sentuhan dan tekanan.
  
• Hujung saraf juga dikenali sebagai reseptor deria (sensory receptors) kerana ianyanya boleh mengesan pelbagai deria di seluruh bahagian kulit.

Jenis-jenis reseptor.

Epidermis:

• Lapisan paling luar kulit. Epidermis dibarisi oleh lapisan sel-sel mati yang keras pada permukaan.
  
• Sel-sel mati itu mengandungi keratin.
  
• Lapisan epidermis yang paling rendah dipanggil lapisan Malpighian. Sel-sel dalam lapisan tersebut sentiasa membahagi untuk menghasilkan sel-sel baru.

Tahap kepekaan kulit

Kulit kita mempunyai tahap kepekaan yang berbeza (different degrees of sensitivity) di setiap bahagian yang berlainan pada badan.

Ini adalah kerana reseptor (penerima) tidak sama rata pada setiap bahagian kulit. Sebagai contoh, lidah dan hujung jari adalah lebih sensitif berbanding tumit kaki, siku atau tapak tangan.

Tahap kepekaan (sensitivity) kulit bergantung kepada dua faktor

• Ketebalan epidermis
  Bahagian kulit yang nipis lebih sensitif terhadap rangsangan.
  
  
• Bilangan reseptor
  Bahagian kulit yang banyak bilangan reseptor lebih sensitif terhadap sentuhan.

Kepekaan kulit pada bahagian-bahagian yang berlainan pada tubuh manusia

• Leher, pipi dan hujung jari. Bahagian ini mempunyai epidermis yang nipis serta reseptor yang banyak, yang sensitif terhadap rangsangan sentuhan.
  
  
• Tapak tangan (palm). Bahagian ini mempunyai banyak reseptor yang sensitif kepada rangsangan  sejuk dan panas.
  
  
• Tapak kaki dan siku (soles and elbows) adalah kurang sensitif terhadap sentuhan kerana ia mempunyai epidermis yang tebal serta bilangan reseptor yang sedikit.

Kegunaan kepekaan kulit dalam kehidupan seharian:

• Tempat suntikan pada badan.
  Pesakit biasanya diberi suntikan pada lengan atau punggung (pinggul). Ini adalah kerana bahagian kulit ini mempunyai epidermis yang tebal. Jadi, pesakit akan kurang merasa kesakitan apabila disuntik.
  
  
• Membaca 'Braille'.
  Orang buta menggunakan hujung jari mereka untuk mengenal pasti huruf dan membaca Braille. Ini adalah kerana bahagian hujung jari mempunyai epidermis yang nipis serta banyak reseptor, yang sensitif terhadap rangsangan mana-mana sentuhan.

Organ-organ Deria

Manusia mempunyai lima organ deria utama iaitu, kulit, hidung, lidah, telinga dan mata.

Organ-organ deria berfungsi untuk mengesan rangsangan (stimuli), yang merupakan perubahan di sekeliling kita.

Sebagai contoh, kita menggunakan kulit sebagai deria sentuhan, hidung sebagai deria bau, lidah sebagai deria rasa, telinga sebagai deria pendengaran dan mata sebagai deria penglihatan.

Rangsangan (stimulus) ialah perubahan yang terhasil oleh sumber-sumber tertentu dan ia boleh menyebabkan organ-organ deria untuk bertindak balas kepadanya.

Contoh rangsangan yang boleh dikesan oleh manusia ialah - sentuhan, tekanan, sakit, sejuk, haba, bahan kimia, bunyi dan cahaya.

Setiap satu daripada organ deria kita sensitif terhadap hanya satu jenis rangsangan.

Semua organ-organ deria yang lengkap dengan penerima / reseptor deria (sensory receptors) iaitu hujung saraf (nerve endings), yang boleh mengesan rangsangan.

Organ deria	Jenis deria	Ransangan dikesan
Kulit	Sentuhan	Sentuh, tekanan, sakit, sejuk & panas
Hidung	Bau	Bahan-bahan kimia
Lidah	Rasa	Kimia
Telinga	Pendengaran & keseimbangan	Bunyi
Mata	Penglihatan	Cahaya

Nota Sains Tingkatan 2

Bab 1 - Dunia Melalui Deria Kita (The World Through Our Senses)

Organ-organ Deria (Sensory Organ)

• Deria Sentuhan (Sense of Touch)
• Deria Bau (Sense of Smell)
• Deria Rasa (Sense of Taste)
• Deria Pendengaran (Sense of Hearing)
• Deria Penglihatan (Sense of Sight)
• Mekanisme Penglihatan (Mechanism of Sight)

Bab 2 - Nutrisi (Nutrition)

Kelas-kelas Pemakanan (Classes of Food)

Sumber dan Fungsi Makanan (Sources and Functions of Food)

• Karbohidrat (Carbohydrates)
• Protein
• Lemak (Fats)
• Vitamin
• Garam Mineral (Mineral Salts)
• Pelawas (Rougage / Dietary fibre)
• Air (Water)

Kepentingan Gizi Seimbang

Nilai Kalori Makanan

Sistem Pencernaan Manusia (Human Digestive System)

• Proses Pencernaan (Digestion)
• Sistem Pencernaan Manusia (Human Digestive System)

Bab 3 - Kepelbagaian Biologi (Biodiversity)

Kepelbagaian Biologi (Biodiversity)

Pengkelasan Haiwan (Classification of Animals)

• Vertebrata (Vertebrates)

Bab 4 - Saling Bergantung Antara Hidupan dan Persekitaran (Independence Among Living Organisms and the Environment)

Saling Bergantung Antara Organisma Hidup (Interindependence Among Living Organisms)

Saling Bersandaran Antara Hidupan Mewujudkan Satu Ekosistem Yang Seimbang


Bab 5 - Air dan Larutan (Water and Solution)

Ciri-ciri Fizikal Air & Teori Kinetik (Physical Characteristic of Water & Kinetic Theory)

Kesan Bendasing Dalam Air


Bab 6 - Tekanan Udara (Air Pressure)

Kewujudan Tekanan Udara (Existence of Air Pressure)

Faktor-faktor Yang Mempengaruhi Tekanan Udara (Factors Affecting Air Pressure)


Bab 7 - Dinamik (Dynamics)

Daya (Force)

Penyukatan Daya (Measuring Force)


Bab 8 - Sokongan dan Pergerakan (Support and Movement)

Sistem Sokongan Haiwan (Support Systems in Animals)


Bab 9 - Kestabilan (Stability)

Pusat Graviti Sebagai Titik Keseimbangan Objek (Centre of Gravity as the Point of Equilibrium in Objects)

Kepentingan Kestabilan (The Importance of Stability)


Bab 10 - Mesin Ringkas (Simple Machines)

Tuas (Levers)

• Tuas Kelas Pertama (First Class Levers)
• Tuas Kelas Kedua (Second Class Levers)
• Tuas Kelas Ketiga (Third Class Levers)

Bagaimana sel berfungsi?

Setiap sel mempunyai nukleus. Nukleus mengandungi bahan kimia yang dikenali sebagai asid deoksiribonukleik (deoxyribonucleic acid, DNA). DNA adalah struktur yang menyimpan semua maklumat tentang aktiviti-aktiviti dan fungsi-fungsi seluruh badan. Sesuatu sel perlu untuk mentafsir maklumat ini bagi mengetahui fungsi sebenarnya.

Nukleus

Nukleus (nucleus) adalah bahan yang paling padat di dalam sel dan dilitupi oleh membran nukleus. Nukleus juga adalah pusat kawalan bagi sel. Nukleus mengandungi arahan kimia (chemical instructions) dalam bentuk DNA. DNA ini akan dibawa keluar dari nukleus melalui membran nukleus
.

Nukleus (Nucleus)

Sel Haiwan

Sel haiwan (animal cell) adalah seperti beg kecil yang berisi air dan ianya adalah lembut. Sel ini dilitupi oleh lapisan yang telus (transparent) yang dikenali sebagai membran sel (cell membrane). Membran ini boleh menjadi lebam dan permukaannya adalah separa telap (permeable). Liang-liang halus yang terdapat pada permukaannya membenarkan hanya bahan-bahan kimia yang tertentu sahaja mengalir melaluinya. Nukleus adalah pusat yang mengawal semua aktiviti-aktiviti di dalam sel haiwan ini. Nukleus ini dipenuhi dengan bahan seperti agar-agar (jelly-like) dipanggil sitoplasma (cytoplasm). Sitoplasma mengandungi 'organ kecil' yang dipanggil organel-organel (organelles) dan setiap organel mempunyai fungsi-fungsi tertentu.

Sel haiwan (Animal cell)

Sel Tumbuhan

Sel tumbuhan (plant cell) berbeza daripada sel haiwan dari segi 2 aspek. Selain dipenuhi dengan sitoplasma dan membran sel, sel tumbuhan mempunyai dinding sel selulosa (cellulose cell wall) dan mengandungi organel-organel yang dikenali sebagai kloroplas (chloroplast). Dinding sel bertindak sebagai lapisan pelindung kepada sel tumbuhan yang lembut. Kloroplas mengandungi klorofil (chlorophyll) yang membolehkan tumbuhan untuk melakukankan fotosintesis. Sel-sel tumbuhan mempunyai vakuol (vacuole) yang besar bagi menyimpan sap sel (cecair sel) untuk mengekalkan kesegaran setiap sel.

Sel tumbuhan (Plant cell)

Sel

Apa itu sel?

Pada tahun 1665, seorang ahli sains Inggeris yang bernama Robert Hooke (1635 - 1703) mengkaji kepingan nipis tisu tumbuhan dengan menggunakan mikroskop buatannya sendiri.

Dalam pemerhatiannya, Robert Hooke mendapati bahawa daripada kepingan tisu tumbuhan itu terdapat banyak bentuk seperti kotak-kotak halus (fine box-like shapes). Bentuk seperti kotak-kotak halus tersebut mengingatkan beliau kepada bilik-bilik kurungan di dalam penjara yang dikenali sebagai 'sel'. Oleh itu, beliau menamakan bentuk seperti kotak-kotak halus tersebut sebagai 'sel-sel' (cells).

Penemuan Robert Hooke. Beliau memperkenalkan istilah 'sel' yang 

juga bermaksud  'bilik kecil' dalam bahasa Latin.

Juga didapati bahawa semua hidupan terdiri daripada sel. Sel adalah unit yang paling asas kepada semua benda hidup. Sel juga adalah seperti sebuah kilang mikroskopik (microscopic factory) dimana ianya tempat beribu-ribu tindak balas kimia (chemical reactions) berlaku agar semua organisma terus kekal hidup.

Sel-sel tumbuhan (Plant cells)

Sel-sel haiwan (Animal cells)

Kepentingan Unit Piawai (Standard Units)

Penggunaan unit piawai (standard units) dalam pengukuran boleh memudahkan komunikasi antarabangsa dan kehidupan seharian kita.

Masalah mungkin timbul jika unit piawai tidak digunakan. Sebagai contoh, harga sesuatu barang itu ditentukan berdasarkan berat atau isipadu barangan tersebut. Jika unit berat atau isipadu yang berbeza digunakan, ia akan menyebabkan kerumitan dalam meletakkan harga barang tersebut.

Satu kilogram unit piawai bagi jisim adalah kuantiti jirim dalam silinder aloi platinum-Iridium.

Oleh itu, apabila kita mengatakan sesuatu objek itu mempunyai jisim 5 kg, sebenarnya ia merujuk kepada jumlah jirim objek tersebut dalam bentuk silinder piawai (standard cylinder).

Sebelum Sistem Antarabangsa (International System, SI) diperkenalkan, sistem unit piawai yang digunakan adalah 'foot-pound-second (FPS)'.

Dalam sistem unit ini, foot (kaki), pound (paun) dan second (saat) digunakan sebagai unit piawai untuk mengukur panjang, jisim dan masa.

Pelbagai unit pengukuran yang digunakan diseluruh dunia;

Pengukuran	Unit
Panjang	Inci, kaki, ela, rantai, batu meter, kilometer
Luas	Inci persegi, kaki persegi, ela persegi, ekar
Isipadu	Inci padu, kaki padu, ela padu, gelen
Jisim / berat	Paun, auns, kati, tahil, gram, kilogram, tan, pikul

Unit panjang, jisim, isipadu dan luas dalam Sistem Imperial British adalah seperti berikut;

Panjang

12 inci = 1 kaki

3 kaki = 1 ela

22 ela = 1 rantai

10 rantai = 1 furlong

8 furlong = 1 batu

5280 kaki = 1 batu

1760 ela = 1 batu

Isipadu

1728 inci padu = 1 kaki padu

27 kaki padu = 1 ela padu

Jisim

437.5 hantap = 1 auns

16 auns = 1 paun (7000 hantap)

14 paun = 1 pikul

Luas

144 inci persegi = 1 kaki persegi

9 kaki persegi = 1 ela persegi

4840 ela persegi = 1 ekar

640 ekar = 1 batu persegi

Pertukaran faktor unit dalam sistem unit piawai

Sistem Imperial British kepada Sistem Metrik
1 inci = 25.4mm	1 kaki3 = 0.028 m3
1 kaki = 0.305 m	1 gelen = 4.5 liter
1 batu = 1.6 km	1 paun = 0.45 kg
1 kaki = 0.093 m	1 tan = 1016 kg
1 ekar = 4046.9 m2	1 kati = 0.6 kg

Sistem Metrik kepada Sistem Imperial British
1 m = 3.3 kaki	1 m3 = 35.3 kaki3
1 km = 0.6 batu	1 liter = 0.22 gelen
1 m2 = 10.8 kaki2	1 g = 0.035 auns
1 hektar = 2.5 ekar	1 g = 0.026 tahil
1 ml = 0.00006 inci3	1 kg = 1.65 kati

Unit piawai pengukuran digunakan untuk tujuan yang berikut:

1. untuk membolehkan pengukuran yang diambil oleh ahli sains yang berbeza supaya lebih selaras.
2. untuk membolehkan pertukaran maklumat menjadi lebih mudah dan kurang mengelirukan.
3. untuk memperbaiki koordinasi antara ahli sains dari tempat yang berbeza.
4. untuk membolehkan analisis dan perbandingan data yang berbeza menjadi lebih mudah kerana unit yang sama digunakan.
5. untuk mengelakkan masalah yang berkaitan dengan penggunaan unit yang berbeza, seperti penukaran unit.

Antara masalah yang akan timbul jika unit piawai tidak diguna pakai antaranya adalah;

1. Timbul masalah kejituan dan kepersisan (accurate and precise) dalam pengukuran.
2. Manusia dari negara-negara berlainan akan menghadapi masalah komunikasi terutama dalam interaksi seperti perdagangan dan pengangkutan.
3. Kajian saintifik yang dijalankan oleh para saintis sukar dibandingkan.

Untuk rujukan lanjut mengenai 'International System (SI)' dan unit piawai, sila rujuk http://en.wikipedia.org/wiki/International_System_of_Units

Nota Sains Tingkatan 1

Bab 1 - Pengenalan Kepada Sains

• Apa Itu Sains?
• Makmal Sains
• Alat-alat radas yang biasa terdapat di makmal sains
• Simbol-simbol Amaran Tentang Bahaya
• Langkah-langkah Dalam Penyelidikan Saintifik
• Kuantiti Fizik Dan Unit-unitnya
• Berat & Jisim
• Alat-alat Pengukuran
• Kepentingan Unit Piawai (Standard Units)
  

Bab 2 - Sel Sebagai Unit Kehidupan

• Sel
• Bagaimana sel berfungsi?
• Organisma Unisel dan Multisel (Unicellular and Multicellular Organisms)
• Organisasi Sel Dalam Tubuh Manusia (Organisation of Cells in the Human Body)
• Manusia Adalah Organisma Yang Kompleks (Human Beings are Complex Organisms)

Bab 3 - Jirim (Matter)

• Jirim (Matter)
• Keadaan Jirim (The States of Matter)
  * Binaan Asas Jirim (Basic Built-up of Matter)
  * Susunan Zarah Dalam Jirim (Arrangement of Particles in Matter)
     ^ Susunan Zarah Dalam Pepejal (Arrangement of Particles in Solid)
     ^ Susunan Zarah Dalam Cecair (Arrangement of Particles in Liquid)
     ^ Susunan Zarah Dalam Gas (Arrangement of Particles in a Gas)
     ^ Pergerakan Zarah Dalam Jirim (Movement of Particles in Matter)
• Konsep Ketumpatan (The Concept of Density)
• Kegunaan Sifat-sifat Jirim Dalam Kehidupan Seharian (The Use of Properties of Matter in Everyday Life)

Bab 4 - Kepelbagaian Sumber Bumi

• Kepelbagaian Sumber Bumi (The Variety of Resources on Earth)
• Unsur / Elemen (Elements)
• Sebatian (Compounds)
• Campuran (Mixtures) 
• Kepentingan Kepelbagaian Sumber Bumi (The Importance of Variety of Earth's Resources) 
• Kepentingan Pemeliharaan dan Pemuliharaan Sumber (The Importance of Preservation and Conservation of Resources) 

Bab 5 - Udara Di Sekeliling Kita (The Air Around Us)

• Komposisi Udara (The Composition of Air)
• Sifat-sifat Oksigen dan Karbon Dioksida (The Properties of Oxygen and Carbon Dioxide)
• Oksigen Diperlukan Untuk Respirasi (Oxygen is Needed for Respiration)
• Oksigen Diperlukan Untuk Pembakaran (Oxygen is Needed for Combustion)
• Kepentingan Pembakaran (The Importance of Combustion)
• Pencemaran Udara (Air Pollution)
• Bahan Pencemar Udara

Bab 6 - Sumber-sumber Tenaga (Sources of Energy)

• Tenaga (Energy)
• Tenaga Kinetik (Kinetic Energy)
• Tenaga Keupayaan (Potential Energy)
• Tenaga Haba (Heat Energy)
• Tenaga Cahaya (Light Energy)
• Tenaga Bunyi (Sound Energy)
• Tenaga Kimia (Chemical Energy)
• Tenaga Elektrik (Electrical Energy)
• Tenaga Nuklear (Nuclear Energy)
• Tenaga Mekanikal (Mechanical Energy)
• Tenaga Solar (Solar Energy)
  
• Tenaga Geoterma (Geothermal Energy)
• Tenaga yang boleh diperbaharui dan yang tidak boleh diperbaharui

Bab 7 - Haba (Heat)

• Haba Sebagai Suatu Bentuk Tenaga (Heat as a Form of Energy)
• Penggunaan Haba Dalam Kehidupan Harian
• Pengembangan dan Pengecutan Jirim (Expansion and Contraction of Matter)

Alat-alat Pengukuran

Merujuk kepada rajah di atas, nyatakan pensel yang manakah yang lebih panjang. Kemudian, pastikan semula jawapan anda dengan mengukur panjang setiap pensel itu menggunakan pembaris. 

Apa yang boleh dipelajari daripada keadaan di atas? Sesuatu objek itu boleh kelihatan menjadi lebih panjang atau lebih pendek daripada keadaan sebenarnya.

Kita perlu menggunakan alat-alat pengukur yang sesuai untuk mengukur kuantiti seperti panjang dengan lebih tepat. Penggunaan teknik-teknik yang betul juga penting dalam mendapatkan bacaan yang tepat.

Pengukuran panjang (Measurement of length)

Panjang (length) adalah jarak antara dua titik. Di dalam makmal sains, panjang sesuatu objek itu diukur dengan menggunakan pembaris meter.

Panjang pembaris meter (metre ruler) ialah  satu meter (m) atau 100 sentimeter (cm). Setiap sentimeter dibahagikan kepada 10 millimeter (mm). Jadi, panjang pembaris meter tersebut adalah juga bersamaan dengan 1000 millimeter (mm).

1 cm = 10 mm

1 m = 100 cm = 1000 mm

1 km = 1000 m

Kedudukan mata yang betul ketika mengambil bacaan.

Mengukur panjang lengkung (curve).

Diameter sesebuah objek tidak dapat diukur dengan tepat jika hanya menggunakan pembaris. Angkup (calipers) digunakan untuk mengukur diameter sesbuah objek dengan lebih tepat.

Terdapat dua jenis angkup, iaitu angkup luar (external calipers) dan angkup dalam (internal calipers). Kedua-dua angkup tersebut digunakan untuk mengukur diameter luaran dan dalaman sesebuah objek.

Mengukur diameter 'luaran' sebuah bikar.

Mengukur diameter 'dalaman' sebuah bikar.

Pengukuran luas kawasan (Measurement of area)

Luas (area) sesebuah permukaan adalah luas kawasan di antara pinggir-pinggir permukaan tersebut. Unit SI untuk luas adalah meter persegi (square metres, m²).

Luas dalam skala yang besar boleh diukur sebagai kilometer persegi (square kilometres, km²). Manakala luas dalam skala yang kecil pula boleh diukur dalam unit sentimeter persegi (square centimetres, cm²) dan milimeter persegi (square millimetres, mm²).

1 cm² = 100 mm²

1 m² = 10 000 cm²

1 km² = 1 000 000 m²

Menganggarkan luas kawasan yang berbentuk sekata dan tidak sekata.

Menganggar luas permukaan daun

• Merujuk kepada rajah di atas, bentuk sehelai daun dilakarkan di atas kertas graf. Setiap segiempat sama berkeluasan 1 cm².
  
  
• Kawasan yang meliputi segiempat sama yang penuh ditandakan sebagai A, manakala kawasan yang mempunyai "lebih atau sama dengan 1/2 cm² segiempat sama", ditandakan sebagai B.
  
  
• Kira bilangan setiap segiempat sama A dan  B. Kemudian barulah dikira anggaran luas permukaan daun tersebut.

Contoh:

Bilangan tanda dalam kertas graf = 12

Luas 1 segiempat sama (persegi) = 1 cm²  

Luas permukaan daun = 12 cm² = 12 cm²

Pengukuran isipadu (Measurement of volume)

Isipadu (volume) sesuatu objek adalah ruang yang boleh diisi atau dikandungi oleh objek tersebut. Unit SI bagi isipadu adalah meter padu (cubic metres, m³).

Isipadu juga boleh disukat dengan milimeter padu (mm³), sentimeter padu (cm³), mililiter ( l ) dan liter ( l ).

Isipadu pepejal (solids) diukur dalam sentimeter padu (cm³) dan meter padu (m³).

1 ml = 1 cm³

1 l = 1000 cm³ = 1000 ml

1 m³ = 1 000 000 cm³ = 1 000 000 ml

Mengukur isipadu cecair menggunakan pipet, buret dan silinder penyukat.

Pipet & buret

Miniskus (miniscus) merkuri melengkung ke atas, manakala miniskus air melengkung ke bawah.

Ralat  parallax (Parallax error)

Kedudukan mata mestilah sama aras dengan miniscus cecair ketika mengambil bacaan. Kedudukan mata yang salah akan menyebabkan ralat parallax.

Berat & Jisim

Berat (weight) sesuatu objek boleh diukur dengan menimbang (weighing). Kaedah ini juga digunakan untuk mengukur jisim (mass) sesuatu objek.

Dengan sebab itu, berat dan jisim sering dianggap sebagai sama. Walau bagaimanapun, ia sebenarnya merupakan dua kuantiti yang berlainan.

Unit sukatan berat dan jisim ialah;

• Berat - Newton / N
• Jisim - kilogram / kg

Berat sesuatu objek adalah tarikan graviti bumi pada objek tersebut. Manakala, jisim sesuatu objek pula adalah kuantiti jirim dalam objek tersebut.

Dengan sebab itu, kita perlu menggunakan penimbang / neraca yang berbeza untuk mengukur berat dan jisim sesuatu objek.

Menyukat berat
Berat (weight) sesuatu objek boleh diukur dengan neraca spring / neraca mampatan (spring balance / compression balance). Ini adalah kerana tarikan graviti bumi bertindak memanjangkan spring.

Neraca spring (Spring balance)

Neraca mampatan (Compression balance)

Menyukat jisim
Neraca tiga palang / neraca tuas / neraca elektronik (triple beam balance / lever balance / elektronic balance) digunakan untuk mengukur jisim (mass) sesuatu objek. Jisim sesuatu objek itu adalah sama seperti 'jisim standard' (standard mass) yang diperlukan untuk mengimbangi objek tersebut. Sukatan neraca untuk jisim tidak dipengaruhi oleh tarikan graviti (Jisim objek adalah sentiasa tetap).

Neraca tiga palang/alur (Triple beam balance)

Neraca tuas (Lever balance)

Kuantiti Fizik Dan Unit-unitnya

Kuantiti fizik (physical quantity) adalah kuantiti yang boleh diukur. Kuantiti fizik bukan sahaja digunakan dalam kajian saintifik tetapi ianya juga penting dalam kehidupan seharian kita.

Terdapat lima kuantiti fizikal yang kerap digunakan dalam pengukuran.

1. Panjang (Length)
2. Jisim (Mass)
3. Masa (Time)
4. Suhu (Temperature)
5. Arus Elektrik (Electric current)

Setiap kuantiti fizikal yang diukur dalam unit SI (International System of Units @ SI units), yang mana ianya adalah unit yang seragam digunakan dalam pengukuran di kebanyakan negara.

Kuantiti fizik dan unit SI

Kuantiti fizik	Unit SI	Simbol unit
Panjang	meter	m
Jisim	kilogram	kg
Masa	saat	s
Suhu	kelvin	K
Arus elektrik	ampere	A

Simbol dan nilai prefix

Imbuhan awal (Prefix)	Simbol	Nilai berangka (numerical)
mega	M	1 000 000
kilo	k	1 000
centi	c	0.01
milli	m	0.001
micro	µ	0.000 001

Nilai sesuatu kuantiti boleh ditulis dengan 'imbuhan awal @ awalan' (prefix). Setiap imbuhan awal mempunyai simbol-simbolnya tersendiri. Kita menulis sesuatu nilai dengan menggunakan imbuhan awal (prefix) untuk membuat ia lebih mudah bagi merekodkan kuantiti fizik.

Contohnya

Nilai kuantiti fizik	Bentuk imbuhan awal (prefix)
5 000 000 K	5 MK
3 000 g	3 kg
0.008 m	8 mm
0.000 006 A	6 µA